توضیحات
سنگ آهن
سنگ آهن (به انگلیسی: Iron ore) کانسنگی است که ۵ درصد از پوسته زمین را تشکیل می دهد. با استخراج سنگ آهن خام از پوسته زمین و تفکیک ناخالصی ها، پودر تیره رنگ نقره ای – قهوه ای آهن حاصل می شود. این عنصر به راحتی اکسیده می شود و به تنهایی خیلی محکم نیست و برای افزایش استحکام آن جهت به کارگیری در بخش هایی چون ساختمان سازی، آلیاژ آن با استفاده از عناصر بسیاری تهیه می شود. این عناصر متفاوت هستند و متداول ترین آن‌ها نیکل و کروم است.
کاربرد سنگ آهن
سنگ آهن ماده اولیه تولید فولاد است و ۹۸ درصد سنگ آهن استخراج شده در سطح جهان برای تولید فولاد به کار می رود. صنایع خودروسازی و ساخت و ساز، بخش‌های اصلی مصرف کننده فولاد هستند و در نتیجه میزان تقاضای فولاد این بخش ها بر تقاضا و قیمت سنگ آهن تأثیرگذار است.
فرآیند تولید آهن
برای تولید ۱ تن آهن در یک کوره بلند، نیاز به ۷۵/۱ تن سنگ آهن، ۷۵۰ کیلو زغال سنگ و ۲۵۰ کیلو سنگ آهک است که ۵/۴ متریک تن هوا نیز مصرف می کند. دمای هوا در مرکز کوره به ۱۶۰۰ درجه سانتیگراد می رسد.
کل سنگ آهن موجود در جهان
طبق گزارشات سازمان زمین شناسی ایالات متحده آمریکا (USGS)، ذخایر سنگ آهن خام جهان تا سال 2019 حدود 170 میلیارد تن بود که 81 میلیارد تن آهن از آن حاصل می شد. قابل توجه است حدود 2/5 میلیارد تن فلز آهن در سال 2019 از معادن سراسر جهان استخراج شده است. براساس اطلاعات این سازمان میزان تولید جهانی فلز آهن در سال 2020 حدود 2/4 میلیارد تن بود که در مقایسه با سال‌های گذشته کاهش ناچیزی داشته است.
لازم به ذکر است استرالیا بیشترین میزان تولید سنگ آهن در جهان را دارد و از غنی ترین مناطق سنگ آهن در جهان است. در ادامه کشورهایی که بیشترین معادن آهنی در جهان را دارند معرفی خواهیم کرد. بسیاری از شرکت های بزرگ استخراج معدن نظیر ریو تینتو (Rio Tinto)، بی اچ پی بیلیتون (BHP Billiton) و آنگلو امریکن (Anglo American) در کشور استرالیا که 28 درصد از ذخایر سنگ آهن جهان در آن قرار دارد، شرکت تأسیس کرده اند.
بزرگترین معادن سنگ آهن جهان
استرالیا (48 میلیارد تن)
استرالیا عظیم ترین معدن آهن در جهان را دارد که میزان استخراج سالانه آن در حدود 48 میلیارد تن است. بیشتر معادن سنگ آهن این کشور در غرب استرالیا به ویژه در منطقه پیلبارا (Pilbara) و نیز جنوب استرالیا قرار دارد. با توجه به این فراوانی، استرالیا بزرگ ترین تولید کننده سنگ آهن در جهان است و می توان گفت صادرات سنگ آهن بزرگترین منبع درآمد برای این کشور است (چیزی در حدود 59 میلیون دلار در سال). قابل توجه است یکی از بیشترین خریداران سنگ آهن استرالیا، صنعت فولاد سازی چین است.
برزیل (29 میلیارد تن)
برزیل با 29 میلیارد تن رده دوم ذخایر بزرگ سنگ آهن در جهان را از آن خود کرده است. بیشترین منبع این کشور در معدن کاراجاست واقع در ایالت شمالی پارا است. در سال 2019 حدودا 480 میلیون تن سنگ آهن در برزیل تولید شده است.
روسیه (25 میلیارد تن)
25 میلیارد تن از ذخایر سنگ آهن جهان در روسیه قرار دارد که این کشور را در رتبه سوم فهرست ذخایر جهانی قرار می دهد. وجود این میزان از معادن آهن، صنعت رو به رشد فولاد سازی روسیه را حمایت می کند. براساس گزارش‌های (USGS) این کشور در سال 2019، 99 میلیون تن سنگ آهن تولید کرده است و این میزان تولید سالانه کشور روسیه را به بزرگترین تولیدکننده در اروپا و پنجمین کشور در جهان تبدیل کرده است. ذخایر روسیه در غرب کشور و در نزدیکی رشته کوه اورال واقع شده است.
چین (20 میلیارد تن)
کشور چین در لیست بزرگترین ذخایر سنگ آهن جهان با در بر داشتن 20 میلیارد تن در رتبه چهارم قرار دارد. اما سومین تولیدکننده فولاد بعد از کشور استرالیا و برزیل است. در حال حاضر بیش از نیمی از نیاز مصالح فولادی جهان از این کشور تامین می شود. لیائونینگ، سیچوان، هبی، مغولستان و شانکسی (Liaoning, Sichuan, Hebei, Inner Mongolia and Shanxi) از غنی ترین مناطق سنگ آهن چین هستند.
میزان سنگ آهن تولید شده در چین پاسخ گوی تقاضای صنایع فولاد و ساخت و ساز آن نیست به همین دلیل از کشورهای دیگر مواد اولیه برای کارخانجات فولاد خود وارد می کند. بزرگی صنعت فولاد سازی چین باعث شده است تا برای تکمیل تولیدات داخلی، حدود 69 درصد از واردات سنگ آهن در جهان را به خود اختصاص دهد.
اوکراین (6.5 میلیارد تن)
این کشور حدود 6.5 میلیارد تن ذخیره سنگ آهن خام دارد و بیشتر در مناطق مرکزی آن قابل دسترس است. استخراج معادن آهن اوکراین برعکس کشور چین از میزان نیازهای داخلی آن فراتر است به همین علت موجب بهبود صادرات این کشور آسیایی شده است. صادرات سنگ آهن برای اوکران به منبع درآمد مهمی تبدیل شده و بیشتر به چین، لهستان و جمهوری چک ارسال می‌شود.
کانادا (6 میلیارد تن)
ذخایر سنگ آهن کانادا در رتبه ششم جهان قرار دارد و میزان آن حدودا 6 میلیارد تن است. کانادا با تولید 54 میلیون تن هشتمین کشور تولیدکننده سنگ آهن در جهان است.
هند (5.5 میلیارد تن)
کشور هند با داشتن 5.5 میلیارد تن سنگ آهن در رتبه هفتم این لیست قرار گرفته است. این کشور از نظر میزان تولید فولاد در جهان در جایگاه چهارم و پیش از کشور روسیه قرار دارد. از معادن مواد اولیه بسیار غنی است و معادن آهن آن در همه جای کشور گسترده شده است.
معادن سنگ آهن ایران
ایران یکی از دارندگان ذخایر سنگ آهن خام در جهان است. این میزان از مواد اولیه، تأمین کننده نیاز تولیدات داخلی است. حجم تولید سالانه سنگ آهن در کشورمان حدود 50 میلیون تن است. در ایران بیش از چندین تودهٔ معدنی سنگ آهن شناخته شده که تنها برخی از آن ها مطالعه شده اند و به طور کلی نواحی آهن دار ایران را به مناسبت نزدیکی کانسارهای آهن نسبت به هم به چند منطقه تقسیم کرده اند:
- منطقه اراک – ملایر
- منطقه کرمان – یزد
- منطقه اصفهان – کاشان
- منطقه خراسان
- منطقه تهران – قم – قزوین
- منطقه خلیج فارس
- منطقه کوار
از جمله شرکت های سنگ آهن ایران نیز می توان به سنگ آهن چادرملو، توسعه معدن و صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو)، جلال‌آباد (فکور صنعت)، گهر زمین، سنگ آهن مرکزی، اپال پارسیان سنگان، صنعتی و معدنی توسعه فراگیر، معدنی و صنعتی گل گهر و صنایع معدنی فولاد سنگان اشاره کرد. طبق بررسی های انجام شده، ذخایر سنگ آهن ایران 17 تا 19 سال دوام خواهد داشت.
دیدگاه خود را بنویسید